Positieve groepsregels – De Zilveren Weken 

De Zilveren Weken is een term die gebruikt wordt binnen de methodiek van De Gouden Weken om een nieuwe impuls aan de groepsvorming te geven na de kerstvakantie. 

Positieve groepsregels, een fijne sfeer, betrokken ouders én geluidsmeters in de klas. Het zijn concrete resultaten van de Gouden Weken op de Odysseescholen in Sneek. Alle zeven scholen gebruikten voor het eerst deze speciale methode. Tijdens de “gouden weken” na de zomervakantie, is extra geïnvesteerd in groepsvorming en contacten met ouders. Zodat een stevige basis ontstaat voor het hele schooljaar.

Elk kind verdient avontuurlijk passend onderwijs. Dit begint volgens Odyssee met een goede sfeer in de klas en actieve betrokkenheid van ouders. De eerste (gouden) weken na de zomer zijn hiervoor heel belangrijk. Daarom geven alle Odysseescholen juist in deze periode extra aandacht aan groepsvorming en oudercontacten. Dat gebeurde eerder ook, maar nu werkten alle docenten voor het eerst met de Gouden Weken methode en een helder stappenplan.

Dagelijkse energizers

Leerlingen maakten samen positieve groepsregels voor de eigen klas. Een voorbeeld is zachtjes praten als wordt gewerkt. Een van de scholen heeft vervolgens geluidsmeters in de klas geplaatst, een idee van de leerlingen. Kinderen hebben ook samen hun lokaal ingericht. Daarnaast deden klassen dagelijks energizers: spelletjes om te oefenen met samenwerken, luisteren en problemen oplossen. Leerkrachten geven daarbij steeds het goede voorbeeld en complimenten voor positief gedrag. De scholen organiseerden ook “omgekeerde tienminutengesprekken”, waarbij ouders hun kind en hun verwachtingen konden presenteren.

Positieve reacties
 

Odyssee kreeg positieve reacties van leerlingen, ouders en docenten op de Gouden Weken methode. Het is voor leerkrachten eenvoudiger om gestructureerd aandacht te geven aan groepsvorming. Leerlingen reageerden enthousiast op de energizers en in de klassen wordt nu regelmatig gesproken over de groepsregels. Ouders denken actief mee over de rol van hun kind in de groep én de scholen ervaren een positieve sfeer in klassen en op het plein.
 

Zilveren Weken

Gedurende het hele jaar blijft er aandacht voor de sfeer in alle groepen. Bovendien worden de Gouden Weken na de kerstvakantie vervolgd met de Zilveren Weken. De scholen besteden dan opnieuw extra tijd aan groepsvorming en oudercontact. Alle schoolteams zijn inmiddels getraind in de methodiek, dit krijgt een vervolg in het voorjaar.

Recensie Odyssee Scholen Sneek

Waardering:  *****

​

Een erg goed boek. Heel herkenbaar ook. Er worden veel facetten van ons werk beschreven met de nodige ervaringsverhalen en tips erbij. Dat maakt het
prettig leesbaar en motiveert om ermee aan de slag te gaan. Heel sterk van het boek vinden we dat de schrijver de rol van ouders zo goed belicht. 

Recensent: Impuls organisatieadvies

Impuls Organisatie Advies

Een zeer praktisch boek met veel aanwijzingen en voorbeelden, dat een bijdrage kan leveren aan
het verbeteren van de groepsvorming op school waardoor het pesten wordt aangepakt. Gericht op leerkrachten in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

Dit boek behandelt een totaalaanpak om de groepsvorming in de klas positief te beïnvloeden en om pesten
tegen te gaan. Het gaat daarbij uit van drie pijlers: het is praktisch, oplossingsgericht en compleet. De rol van de leerkracht is cruciaal. Hij moet motiveren, enthousiasmeren en grenzen stellen. Met behulp van groepsdynamische theorieën wordt stapsgewijs aangegeven hoe pesten aangepakt kan
worden. De rollen van alle actoren worden hierbij in beeld gebracht, geanalyseerd en er wordt beschreven hoe aan een oplossing kan worden gewerkt. Ook de rol van de ouders komt aan de orde. Tot slot geven specialisten uit het veld middels interviews hun visie op de problematiek. 

Recensent:
Biblion, Drs. P.C.B. de Jager

NBD Biblion

Het paardje Hupeerd kan er niet langer meer tegen dat ze als een veulentje, een klein zusje, wordt behandeld. Ze voelt dat het tijd wordt dat ze lekker gaat doen wat ze zelf wil, iets spannends, en gaat in haar eentje op pad naar het woud waar ze niet mag komen. Dan komt ze erachter dat er niet alleen maar leuke dingen gebeuren als je doet wat je zelf wilt en geen last wilt hebben van ‘Verantemewatte’.

Ze belandt in een wonderbaarlijke wereld waarin ze met de hulp van haar nieuwe vrienden, de betoverde haan Monsieur Kiep en het dikke ronde hondje Mops, moedig op pad gaat om de strijd aan te binden met een kwade fee. Zou ze door dapper te zijn haar fouten weer goed kunnen maken?

​

Sprookjesachtig avonturenverhaal over het verlangen naar onafhankelijkheid, je eigen stappen durven zetten, je eigen fouten maken en het doorzettingsvermogen dat nodig is om je tocht tot een goed einde te brengen. Samen met de grote fantasie in het verhaal, de humor, het rijke taalgebruik en de uiterst expressieve illustraties met zwarte inkt getekend in gekleurde ecoline, maakt dit het boek vol spanning en plezier een waardevol avontuur om alleen of samen te lezen op school of thuis.

Voorlezen vanaf ca. 7 jaar, zelf lezen vanaf ca. 9 jaar.

​

NBD Biblion

NBD Biblion

Verantemewatte is een kinderboek met een gratis downloadbaar werkboek en handleiding, die bedoeld zijn voor kinderen die behoefte hebben aan meer uitdaging. Middels fantasierijke verhalen wordt een beroep gedaan op het begrip.

Op CBS De Windroos in Delfzijl werkten twee leerlingen van groep 5 de afgelopen maanden aan dit boek en het bijbehorende werkboek. Wekelijks werden 1 of 2 verhalen gelezen. Daarna maakten zij samen de denkopdrachten.

​

De leerlingen genoten ervan! Vooral de verhalen over Mops, Tamtam en Hupeerd waren bij deze meisjes favoriet. ‘Ik leer door deze verhalen mijn fantasie nog beter te gebruiken’, gaf één van hen aan. Beide leerlingen probeerden gericht te werken aan een goed begrip van teksten en de achterliggende gedachte van de schrijver. Een extra uitdaging gaf het gebruik van internet. De doelen zouden per opdracht nog wat duidelijker omschreven kunnen worden.

​

Voor talig slimme kinderen met een honger naar interessante, fantasierijke verhalen, is ‘Verantemewatte’ uitermate geschikt. 

​

C. Broekhuizen

Corine Broekhuizen, Intern Begeleidster CBS De Windroos

Amsterdamse complimenten voor de Gouden Weken

Amsterdam, 4 november 2013

Stichting Collectief Goedbezig en de duurzame ASN Bank bieden basisscholen vanaf 7 oktober 2013 de mogelijkheid om complimentenmachines in te zetten. Daarmee kunnen zij door middel van waardering en beloning pesten tegen gaan. Na de herfstvakantie startten basisscholen in de regio Amsterdam met de inzet van de 'complimentenmachines'. 

De complimentenmachines zijn gevuld met vijf verschillende Goedbezig-buttons. Leerlingen kunnen deze aan elkaar geven om elkaars talenten zichtbaar te maken en positief gedrag een podium te geven. Het kan ook zijn dat de leraar een grotere rol speelt in het benoemen van de complimenten, dat is afhankelijk van de invulling van de school. De school is vrij te bepalen hoe ze het proces van waardering inrichten. Alle leerlingen krijgen aan het eind van de periode een Goedbezig diploma.

De St. Janschool in Amsterdam is direct na de herfstvakantie gestart met de machine. Dit is een perfecte aansluiting op de 'Gouden weken', een programma van Boaz Bijleveld dat zorgt voor een goede groepsvorming. Deze vorming vindt plaats door spelletjes te doen, coöperatieve werkvormen in te zetten, klassenregels te formuleren èn ... complimenten te geven. 

Ook maakte de St. Janschool gebruik van het kinderboekenweekgeschenk 'Je bent super... Jan!', zodat de kinderen nadenken over wanneer je een 'super Jan' bent.

De machine heeft momenteel een centrale plek binnen het onderwijs van de St. Jan om daarna door te gaan naar de volgende school in de regio.
Er zijn 5 complimentenmachines beschikbaar. Elke machine reist tot 18 april 2014 door een bepaalde regio in het land. De machines worden verplaatst van school naar school door de scholen zelf en gaan in totaal 10.000 complimenten loslaten.

Stichting Collectief Goedbezig bestaat sinds 2001, toen een aantal studenten in Groningen 'Goedbezig' op een sweaters liet drukken. Een half jaar later volgden buttons die studenten tijdens Koninginnedag 2002 uitdeelden ter beloning van goed gedrag. Het bleek een zeer besmettelijk virus. Ruim tien jaar en verschillende ontwikkelingen later hebben Goedbezig en de ASN Bank de handen ineen geslagen om het nu groter aan te pakken en tienduizend buttons in te zetten op basisscholen. Het doel is dat actief waarderen en belonen gaat helpen tegen pesten.

Stichting Goed Bezig

Over de auteur  
Boaz Bijleveld heeft ruime ervaring in het begeleiden van leerlingen, leerkrachten en ouders bij het stimuleren van een positieve groepsvorming. Hij wordt zowel preventief als curatief ingezet. Ook verzorgt hij diverse trainingen en cursussen, variërend van weerbaarheidtrainingen met leerlingen tot teamcursussen over oplossingsgericht werken en groepsvorming met leerkrachten of ouders. Naast het verzorgen van groepsbijeenkomsten werkt hij ook op individuele basis met leerlingen. Binnen de leerlingenzorg wordt hij ingezet bij het uitvoeren van psychologisch, didactisch en diagnostisch onderzoek.  

De inhoud van het boek  
Het boek heeft vijf hoofdstukken. Hoofdstuk 1 gaat over de achtergrond van de Gouden Weken. Bij de Gouden Weken ligt het accent op groepsvormende activiteiten en oudercontact. Het boek is voor zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs bruikbaar.  De schrijver gaat uit van het model van Tuckman (1965). Tuckman gaat in zijn groepsontwikkelingsmodel uit van de fases Forming, Storming, Norming en Performing. Deze fases worden kort beschreven in dit eerste hoofdstuk. Ook wordt er vermeldt, dat een goed pedagogisch klimaat en de rol van de leraar cruciaal zijn. 

In hoofdstuk 2 staan een aantal veronderstellingen over leraren, leerlingen en ouders. Deze veronderstellingen vormen de grondslag voor de houding naar deze drie groepen. Hoofdstuk 3 gaat over groepsvorming: - Werkwijze groepsvorming Gouden Weken - Groepsregels - Energizers - Coöperatieve werkvormen - Voorbeeldgedrag leraar - Positieve groepsvormers. In dit laatste hoofdstukje staan veel voorbeelden om te gebruiken als groepsvormende activiteit. In hoofdstuk 4 gaat het over de werkwijze bij oudergesprekken.Er staat o.a. een heel duidelijk overzicht in van typen ouders met een omschrijving en een aanbeveling voor communicatie. (uit Constructief communiceren met ouders, Pameijer&De Lange, 2007) Hoofdstuk 5 bevat de bronvermelding met ook een aantal interessante websites.  

Tot slot

Het is een fijn boek, waarin helder wordt omschreven, hoe je in de eerste vier schoolweken aan de slag kan gaan met groepsvorming. Het bevat duidelijke schema s en overzichten, waar je meteen mee aan de slag kunt gaan. Ik ben het met de schrijver eens, dat het boek geschikt is voor PO en VO, al denk ik wel, dat een leerkracht in groep 1 en 2 (en misschien ook wel een beetje in groep 3 en 4) heel goed na moet denken hoe hij/zij e.e.a. om moet buigen naar deze leeftijdsgroep.  Een poosje geleden heb ik een presentatie bijgewoond van Robin van Galen, de gouden waterpolocoach. Hij sprak ook over het model van Tuckman. Ik vond dat toen meteen een mooi model. Daarom ben ik heel blij met dit handzame boek waarin dit model heel duidelijk uitgewerkt wordt.

​

Een aanrader voor elke school!  

Joke Verwoerd        

Joke Verwoerd, LBBO

Met dit boek wil de auteur een methodiek introduceren om in de eerste weken van het schooljaar het contact en de communicatie over en weer tussen leerlingen en leerkrachten zo te kneden dat er een heel schooljaar lang een fijne sfeer heerst in de klas. Dat lees je op de achterflap van het boek. Voor deze missie – want zo kun je het wel noemen – is hij niet over een nacht ijs gegaan. Dat kun je eerst en vooral al afleiden aan de auteurs die hij in zijn bibliografie vermeldt. We treffen zowel kleppers als Maslow, Marzano en Pameijer aan naast een aantal mindere goden. Toch meer dan voldoende om te kunnen spreken van een evidence based boek. Daarenboven is hij voor de groepsvormende activiteiten onder andere de mosterd gaan halen bij de Vlaamse Leefsleutels en de Nederlandse Stichting Lions Quest (Cfr. Leefstijl, de Nederlandse tegenhanger van de Vlaamse Leefsleutels). Wat dan weer de garantie is voor een voldoende practice based boek. Een boek met een stevig fundament, dat mag je wel zeggen.

​

In het eerste hoofdstukje schetst de auteur de achtergrond van zijn methodiek die zowel voor het lager als voor het secundair onderwijs geschikt is. Zoals de titel van het boek het laat vermoeden liggen de accenten op de groepsvorming en de ouderbetrokkenheid in de eerste weken van het schooljaar. Waarom de eerste weken? Daar heeft de auteur grondige redenen voor:

• Je hebt nog invloed op de groepsvorming. Het is de klas die samen met de leerkracht de normen bepaalt. Men is eventuele informele groepsleiders voor;

• Het creëren van ouderbetrokkenheid is minstens even belangrijk. Dit omwille van de bestaansloyaliteit die bestaat tussen ouder en kind. Door de ouders al heel snel bij het begin van het schooljaar uit te nodigen, kan men in een positief klimaat met elkaar praten. De kans dat er al negatieve voorvallen zijn geweest is nog heel klein en daardoor is de kans dat ouders onbevangen over hun kind informatie geven, nog zeer groot.

​

In het tweede hoofdstuk zet de auteur zijn veronderstellingen over leraren, leerlingen en ouders op een rijtje. Dit is heel belangrijk om de methodiek te begrijpen. Hierna begint de kern van het boek, uitgespreid over twee hoofdstukken.

​

Het derde hoofdstuk gaat dieper in op het thema groepsvorming. De auteur laat hierbij duidelijk in zijn kaarten kijken: je leert hoe hij de theorie en de praktijk geïntegreerd heeft in zijn methodiek. Het lijstje met groepsvormende activiteiten waarmee dit derde hoofdstuk eindigt, is allerminst volledig.

De ouderbetrokkenheid komt even uitgebreid aan bod in het volgende hoofdstuk. Centraal staat hier het ouder-gesprek en de houding hierbij van de leerkracht. Interessant is zeker ook de oudertypologie waarmee dit hoofdstuk eindigt. Het vijfde hoofdstuk van het boek is de uitgebreide bibliografie.

​

Dit boek heeft zeker een grote praktijkwaarde: met het aangereikte kader en de daaraan gekoppelde praktische activiteiten kan iedere leerkracht aan zijn professionaliteit werken. Aangezien ook in Vlaanderen de eerste weken gouden weken zijn, kan ik dit boek alleen maar aanbevelen.

NBD Biblion